Jaarverslag 2018

Lineke Jantzen uit Kerkrade was meteen enthousiast toen ze van de Stimuleringslening Duurzaam Thuis hoorde. Ze kon met de regeling van de provincie Limburg niet alleen zonnepanelen plaatsen, maar had ook de mogelijkheid om levensloopbestendige maatregelen door te voeren. “Dankzij de lening is mijn leefsituatie prettiger geworden en kan ik langer thuis blijven wonen.”

“Aanvankelijk wilde ik enkel zonnepanelen plaatsen via een financiering bij de gemeente”, vertelt Lineke. “Tot een klusjesman mij wees op de Stimuleringslening van de provincie. Ik zag op het aanvraagformulier dat er meer mogelijkheden binnen de regeling vallen dan alleen zonnepanelen. De levensloopbestendige maatregelen vond ik gezien mijn leeftijd erg aantrekkelijk.” Ze leende 25.000 euro, die ze in 15 jaar terugbetaalt. “Inmiddels liggen er 19 zonnepanelen op het dak en heb ik een inloopdouche in de badkamer op de eerste etage. Op de begane grond werd het toilet verhoogd en is een leiding naar de garage gemaakt voor een wasmachineaansluiting. Met het oog op de toekomst is het een fijn idee dat ik die voorziening beneden heb.”

Asbest verwijderen

Hoewel er al een hoop is gebeurd, is nog niet alles gedaan. Lineke: “Er wordt nog asbest van het dak van de garage verwijderd en asbesthoudende golfplaten in de tuin weggehaald. De garage krijgt daarna een nieuw dak. En ik heb een offerte liggen voor een automatische garagedeur die ik vanuit de auto kan openen met een afstandsbediening. Dat is prettig als je fysiek minder mobiel wordt, maar het geeft ook een veilig gevoel. Zodra de asbestwerkzaamheden achter de rug zijn, laat ik die deur plaatsen. Ik verwacht dat in het eerste kwartaal van 2019 alles af is. Dan weet ik of er van de lening geld over is voor meer maatregelen.”

Tweede lening aanvragen

Per woning kunnen maximaal twee Stimuleringsleningen aangevraagd worden met een totaal leenbedrag van 35.000 euro. Lineke heeft de smaak te pakken en maakt al plannen voor een tweede lening. “Die zou dan 10.000 euro bedragen. De lening moet ik wel aanvragen voordat ik 75 jaar word, omdat het anders geen consumptieve lening meer is, maar een hypothecair krediet. Dat zou betekenen dat ik bijvoorbeeld notariskosten maak en dat vind ik zonde.” En wat wil ze met het geld doen? “Graag zou ik investeren in een badkamer en/of slaapkamer op de begane grond. Dat zou betekenen dat een traplift niet nodig is. Ook vind ik een alarmsysteem in het hele huis een veilig idee. In ieder geval maatregelen gericht op veiligheid en langer thuis wonen.”

Nú van genieten

“Het grote voordeel van de lening vind ik dat ik alles in één keer kan laten doen”, vervolgt Lineke. “De maatregelen had ik anders ook wel genomen, maar dan had het langer geduurd, omdat ik ervoor zou moeten sparen. Nu kan ik volop van mijn huis genieten en hier zolang mogelijk blijven wonen. De lening is daarom een mooie oplossing voor oudere mensen.”

sluiten

Starters op de koopwoningmarkt hebben het moeilijk. Veel gemeenten helpen hen daarom met een Starterslening van SVn. Zodat zij tóch een eerste woning kunnen kopen. Tijdens de crisis was de lening ook een middel om verkopers te helpen hun woning te verkopen. “Als de woningmarkt verandert, beweegt de Starterslening mee”, zegt Mia Buddingh, relatiemanager van SVn. ”

Starters op de koopwoningmarkt komen door de combinatie van weinig aanbod en stijgende prijzen in de knel. De oplossing? Bouwen! “Maar wat doen we in de tussentijd?”, stelt Buddingh. “Gemeenten doen er alles aan om het starters makkelijker te maken, bijvoorbeeld door een Starterslening beschikbaar te stellen.”

Geef starters keuze

De Starterslening kan voor minder druk op de sociale huur en de middenhuur zorgen. “Het instrument biedt jongeren de kans een geschikte woning te kopen. Met een hypotheeklast die past binnen de financiële spelregels. Je geeft de keuze: Een dure huurwoning of kopen met een maandlast die past bij jouw inkomen.” Ook voor gemeenten heeft de Starterslening voordelen. “Je bindt jongeren aan de gemeente. Ik merk dat starters eerder kiezen voor een gemeente met de Starterslening.”

Aanpassen om relevant te blijven

De manier waarop de Starterslening wordt ingezet is de afgelopen jaren behoorlijk veranderd. Zo voegden we in 2016 de Combinatielening aan de Starterslening toe, zodat de lening voor starters de eerste drie jaar maandlastenvrij bleef. Ook nu wordt de lening aangepast. De belangrijkste verandering: de verkopersbijdrage verdwijnt.

In de crisis droeg de verkoper bij

“Tijdens de crisis was de lening vooral goed nieuws voor mensen die hun huis wilden verkopen”, legt  Buddingh uit. Dankzij de Starterslening kwam de financiering toch rond en kon de verkoop doorgaan.” Daarom werd in sommige gemeenten een verkopersbijdrage gevraagd. “De verkoper droeg zo bij het financieren van de lening.”

Doorn in het oog

De meeste gemeenten vragen inmiddels geen verkopersbijdrage meer. “In een handjevol gemeenten is de bijdrage aan de verkopende partij echter blijven bestaan”, weet Buddingh. Dat is velen een doorn in het oog, blijkt uit klantonderzoek van SVn. “Vaak belasten verkopers de bijdrage die zij moeten betalen door aan de koper. Daar help je de starter natuurlijk niet mee.”

Gemeente, stop met de verkopersbijdrage

SVn roept gemeenten op om zo snel mogelijk te stoppen met de verkopersbijdrage. “Vanaf 1 oktober 2018 accepteren wij geen aanvragen meer wanneer een verkopersbijdrage wordt gevraagd.” Eerder deze maand zijn alle deelnemers van SVn op de hoogte gebracht van dit besluit. “Gemeenten reageren positief. De meesten waren al niet blij met de verkopersbijdrage. Dit is een mooi moment om de bijdrage uit de regeling te halen.”

sluiten

Zo'n 285 laadpleinen met bijna 600 laadpalen in Utrecht en de rest van Nederland realiseren. Deze wens van PARKnCHARGE werd vervuld door een lening van in totaal € 1,62 miljoen van het BNG Duurzaamheidsfonds en het Energiefonds Utrecht. Gerwin Hop, oprichter van laadpalen-exploitant PARKnCHARGE, is blij: "We kunnen ons concept er verder mee uitrollen en het opent de deur naar meer financiers."

Het BNG Duurzaamheidsfonds is in februari 2018 van start gegaan en faciliteert verduurzaming op zowel ecologisch (zoals duurzame energieopwekking en energiebesparende maatregelen) als sociaal cultureel gebied (zorg, wonen, onderwijs). SVn is fondsmanager en aanspreekpunt voor initiatiefnemers en geïnteresseerden. Naast de oplaadpleinen van PARKnCHARGE zijn er met hulp van het fonds onder andere biomassa cv-centrales voor zwembaden in Groningen en een verduurzaamd appartementencomplex in Den Helder gerealiseerd.

Laadinfrastructuur

Tussen de 750.000 en 1,8 miljoen publieke laadpunten moet Nederland in 2035 hebben, wil volgens onderzoekers de laadinfrastructuur toereikend zijn voor alle elektrische auto's die er dan rondrijden. Reden genoeg voor Hop om vol in te zetten op de aanleg van laadpleinen met meerdere laadpunten, zowel bij gemeenten als bij bedrijven. “Een laadplein bestaat daarbij in principe uit ten minste twee laadpalen, met twee laadplekken per laadpaal. Inmiddels hebben we vijftig laadpleinen operationeel, komen er de komende paar maanden nog honderd bij, en zijn we met diverse gemeenten en bedrijven in gesprek over nog eens tweehonderd laadpleinen.”

Ambitieus doel

Hop verwacht in heel 2019 totaal 350 laadpleinen met 750 laadpalen in bedrijf te kunnen stellen. “Eind volgend jaar moet de teller voor het aantal geplaatste laadpalen op tweeduizend staan. Het halen van dat ambitieuze doel zal dan deels te danken zijn aan de lening van € 1,62 miljoen van BNG Duurzaamheidsfonds en Energiefonds Utrecht. Want daarmee kunnen we circa 285 laadpleinen met zeshonderd laadpalen realiseren in Utrecht en de rest van het land."

Huiverig

“Grote banken zijn nog huiverig om te investeren in laadinfrastructuur,” constateert Hop. "Die zien het nog niet als een investeringscasus. Ze vragen om trackrecords, dus om een business case die al langjarig werkt. Maar ja, elektrisch rijden is nog in opkomst, dus dat is lastig." De eerste projecten realiseerde PARKnCHARGE met leningen van enkele kleinere energie- en duurzaamheidsfondsen.

Geen pannenkoeken

Hop: "Zulke fondsen zijn ook in het leven geroepen om een marktfalen te helpen overkomen." Hij rekent erop dat de lening die BNG Duurzaamheidsfonds (mee)verstrekt de deur zal openen naar meer grotere financiële partijen: "Want die weten dat het fonds een initiatief is van BNG Bank en dat het daar geen pannenkoeken zijn, maar gerenommeerde financiers. Dus ik verwacht dat het ons toegang zal geven tot de vele extra middelen die we nodig hebben om door te rollen."

sluiten

Om de sanering van asbestdaken te versnellen startte Drenthe eind 2017 als eerste provincie met een asbestlening. Uiteindelijk is het aan het Rijk om particulieren en bedrijven een steuntje in de rug te geven bij het verwijderen van hun asbestdak, vindt gedeputeerde Tjisse Stelpstra. Maar de provincie kon daar niet op wachten. “Om te gaan rennen, moet je eerst een keer gaan lopen.”

Dat er iets met de fundering aan de hand is, weet Rijntalder al een jaar of tien. “Destijds zijn er stelbouten in de gevel geplaatst. Daarmee wordt de gevel gemonitord. Je hebt dus even tijd om te wennen aan het idee dat er misschien wat aan de hand is.”

Hoe groot is het asbestprobleem in Drenthe?

“Naar schatting ligt er in Drenthe tussen de vijf en zeven miljoen vierkante meter aan asbestdaken. Sinds 2016 is jaarlijks zo’n 300.000 vierkante meter verwijderd. Dat is heel wat, maar in dit tempo gaat het natuurlijk nooit lukken om alle daken asbestvrij te krijgen.”

Waarom is een asbestlening nodig?

“Vanaf 2024 zijn asbestdaken in Nederland verboden. Daardoor ontstaat een probleem bij onze inwoners. Daken moeten worden vervangen, maar niet iedereen kan dat betalen. Als provincie kun je er voor kiezen om niets te doen. Bij ons hebben Provinciale Staten vanuit de Investeringsagenda een bedrag van € 3,5 miljoen beschikbaar gesteld. Met de inzet van € 2,75 miljoen voor de risicodekking konden we een fonds creëren van ruim € 27 miljoen. Daarom kunnen we dit nu doen.”

Wordt heel Drenthe asbestvrij dankzij deze lening?

“Natuurlijk niet! We hebben een relatief klein bedrag beschikbaar. Met een laagrentende lening kunnen we veel meer mensen helpen dan met bijvoorbeeld een subsidie. Er is veel meer nodig, maar dat ontslaat ons niet van de plicht om het laaghangende fruit vast te plukken. Ik merk ook dat we iets in beweging hebben gezet. Deze regeling stimuleert om over asbest na te denken. Dat helpt.”

Wat moet er nog meer gebeuren?

“Asbest is een landelijk probleem en vergt een landelijke oplossing. Met deze regeling hopen we te bereiken dat het Rijk ziet: dit is een groot probleem. Maar om te gaan rennen, moet je eerst een keer gaan lopen. We willen hiermee aantonen dat er behoefte is aan een lening. Nu kunnen we zeggen: deze aanpak werkt. Laten we hier op voortbouwen!”

Is er interesse uit andere provincies?

“Zeker. Limburg heeft zelf een regeling en omliggende provincies kijken geïnteresseerd naar wat wij hier doen. Of zij iets vergelijkbaars gaan doen, kan ik moeilijk inschatten. Het kost geld, dat is vaak het probleem. Daarom zie ik ook veel meer in een centrale, landelijke aanpak.”

Hoe ziet een landelijke aanpak er uit volgens u?

“Den Haag moet financieel over de brug komen, dat is één. Daarnaast is het belangrijk dat er iets gedaan wordt voor mensen die de lening niet kunnen betalen. De minderdraagkrachtigen zijn erg belangrijk om dit tot een succes te maken. Zeker als gemeenten straks moeten gaan handhaven. Van een kale kip kun je niet plukken. We moeten die mensen iets bieden.”

sluiten